Szabla, mazur, polonez

0
93

Rozmawiając o etymologiach słów używanych zarówno po polsku jak i po włosku, prawie zawsze mówi się o słowach pochodzenia greckiego i łacińskiego, które przybyły do j. polskiego albo bezpośrednio z łaciny albo poprzez języki romańskie, z włoskiego, czy z francuskiego. Niewiele natomiast jest słów, które przybyły z j. polskiego do włoskiego, a ich etymologia jest albo niepewna albo, nawet jeśli pochodzą z polskiego, ostatecznie często mówi się, że wywodzą się z innych języków, jak np. niemiecki albo turecki.

Szabla

Słowa, które zapożyczane są z innych języków bardzo często dotyczą rzeczy wymyślonych w konkretnym regionie albo elementów charakterystycznych dla danych narodów i dzięki którym stały się one sławne. Szabla, prawdopodobnie najpopularniejsza broń wśród polskiej szlachty wieku XVII i nie tylko do dziś używana jest przez wojsko polskie jako element paradny na różne okazje. Słowo to do włoskiego dotarło w formie sciabola, jednak nawet w języku polskim szabla nie jest słowem rodzimym, bo zapożyczonym z węgierskiego szablya. To z kolei miałoby się wziąć od jakiegoś zapożyczenia z jednego z języków tureckich i utworzone poprzez kontaminację z węgierskiego czasownika szab, oznaczającego ciąć. Podsumowując, mowa tu o nazwie opisującej główną funkcję szabli, czyli cięcie.

Mazur

Prawdopodobnie jednym z najpewniejszych zapożyczeń językowych z języka polskiego we włoskim jest muzyczny termin mazurka (w rodzaju żeńskim). Słowo w j. włoskim może pochodzić od słowa Mazurka jako określenia na kobietę pochodzącą z Mazowsza. Mazurka jest jednak dość mylące, bo po polsku używamy rzeczownika w rodzaju męskim, czyli mazur. Mazurek zaś, formalny derywat słowa mazur, oznacza taniec stylizowany. Możliwe, że włoskie mazurka pochodzi od dopełniacza nazwy mazurek. Nie zważając jednak na to jak ostatecznie mazur stał się po włosku mazurka, wszystkie z tych słów dotyczą regionu Mazowsze, którego rdzeń maz- (jak w słowie mazać) odnosi się do pierwotnie dużej ilości błota i wilgoci w tamtych rejonach.

Polonez

Faktem jest, że narodowy taniec polski, czyli polonez, nie tylko w języku włoskim, ale również i po polsku pochodzi od francuskiego polonaise i oznacza po prostu „polski (taniec)”. Z tego powodu po włosku istnieje również forma la polacca używana zamiast francuskiego polonaise. Choć dzisiaj w Polsce mówi się głównie polonez, nie oznacza to, że nie ma również nazwy rodzimej i tradycyjnej. Wręcz przeciwnie, istnieje mnóstwo alternatyw, ale prawdopodobnie najczęściej spotykaną jest chodzony, ponieważ taniec ten przypomina spacer wielu osób jedna za drugą. Dodatkowo warto powiedzieć, że choć może się tak wydawać, taniec zwany polką nie jest polskiego pochodzenia. Jest to słowo pochodzenia czeskiego i wywodzi się z půlka (połowa), ponieważ jest ona tańcem w metrum 2/4.