Slide
Slide
Slide
banner Gazzetta Italia_1068x155
Bottegas_baner
baner_big
Studio_SE_1068x155 ver 2
LODY_GAZETTA_ITALIA_BANER_1068x155_v2
ADALBERTS gazetta italia 1066x155

Strona główna Blog Strona 51

Wino i medycyna

0

Wino to jeden z najstarszych napojów na świecie. Wiele starożytnych ludów znało jego procesy produkcji i zdolność wywoływania przyjemnego zawrotu głowy, połączonego z euforią i dobrym samopoczuciem. Niektórzy uważali wino za napój o boskim pochodzeniu (na przykład starożytni Grecy i Rzymianie), a także lekarstwo.

Fermentacja alkoholowa pojawiła się 7000 lat p.n.e. jest zatem możliwe, że już wcześniej wino było używane w medycynie jako środek ziołowy i znieczulający, tak jak działo się na Zachodzie jeszcze kilkadziesiąt lat temu, zanim pojawiły się właściwsze i skuteczniejsze substancje. Badania biochemiczne dowodzą, że wino zawiera dobrą dawkę polifenoli, czyli substancji o wysokiej wartości antyoksydacyjnej, które na poziomie fizycznym są w stanie przynieść znakomite korzyści, w tym redukcję problemów sercowo-naczyniowych, problemów metabolicznych, problemów kostnych. Medycyna chińska uważa wino za dobry środek w przypadku bólów brzucha, stawów, biegunki czy zaparć, ale także jako pomoc w leczeniu skurczy, przykurczy, bólów menstruacyjnych czy zaburzeń krążenia. Pierwsze ślady wina w kulturze medycznej pochodzą z V i IV wieku p.n.e. z niektórych pism Hipokratesa z Kos, jednego z najwybitniejszych lekarzy starożytności, który przepisywał je do leczenia ran, jako odżywczy napój i jako środek przeciwgorączkowy, przeczyszczający i moczopędny oraz polecał jego picie razem z innymi napojami alkoholowymi ze względu na działanie antyseptyczne i wspomagające w rekonwalescencji.

Przez ponad dwa tysiące lat wino było jedynym środkiem antyseptycznym używanym zarówno do dezynfekcji ran, jak i do uzdatniania wody. Wśród Egipcjan wino w lecznictwie było używane głównie jako miejscowy środek znieczulający. W czasach rzymskich stosowanie wina jako środka leczniczego stało się bardzo częste, zwłaszcza przy sporządzaniu wywarów na bazie ziół leczniczych. Wino było również stosowane przy odstawianiu dziecka od piersi, w tym celu w wieku około półtora roku dziecko dostawało bułkę tartą nasączoną słodkim, aromatycznym winem.

Najbogatszym i najbardziej szczegółowym źródłem informacji na temat stosowania wina jako lekarstwa jest to, pochodzące od Galena, osobistego lekarza Marka Aureliusza, który w swoim De Remediis jeden z dłuższych rozdziałów poświęcił terapii opartej na przepisach z użyciem wina; jego pomysły i wskazówki terapeutyczne przez długi czas oddziaływały na medycynę zachodnią, a używanie wina do celów leczniczych, zwłaszcza w praktyce chirurgicznej, było kontynuowane przez całe średniowiecze, zwłaszcza przez zakonników i rycerzy szpitalnych.

Lekarze ze szkoły w Bolonii byli przekonani, że opatrunek nasączony winem przyspiesza tworzenie się blizn i gojenie się rany. Znany średniowieczny chirurg Guy de Chauliac, mył rany na klatce piersiowej preparatami na bazie wina, ale to przede wszystkim doktor Arnaldo de Villanova, w późnym średniowieczu (ok. 1235-1311 r.), mocno ugruntował stosowanie wina jako uznanej metody leczniczej. Wśród obszernej listy leczniczych zastosowań wina, Arnaldo de Villanova podkreślił jego właściwości antyseptyczne i wzmacniające, zalecając jego użycie do przygotowania okładów. Przez cały okres średniowiecza wino było jednym z nielicznych płynów, które ze względu na zawartość alkoholu, łagodziły i ukrywały smak substancji uznawanych przez ówczesnych lekarzy za lecznicze. W ten sposób „antidotum”, jak nazywano ziołowe preparaty farmaceutyczne na bazie wina, zaczęto stosować w leczeniu wszelkiego rodzaju dolegliwości lub chorób. Nieco później ból, spowodowany gangreną nogi, u Ludwika XIV, Króla Słońca, również został złagodzony przez zanurzenie nogi w wannie wypełnionej gorącym winem aromatyzowanym. W następnych stuleciach, aż do połowy XIX wieku, znani niemieccy lekarze kliniczni zalecali stosowanie niewielkich ilości dobrego wina jako środka pobudzającego pracę serca.

Wino zawiera w roztworze wody i alkoholu wiele innych składników odpowiedzialnych za dobroczynne działanie na nasz organizm. Sam alkohol, bez wpływu innych pierwiastków, w większości przypadków byłby szkodliwy dla narządów ludzkiego ciała. Wychodząc z założenia, że wino to nie koncentrat alkoholowy, ale harmonijna mieszanka wielu elementów, których alkohol jest tylko częścią, możemy powiedzieć, że wszystkie te elementy stanowią właściwą mieszankę dobrego i przede wszystkim prozdrowotnego produktu, jeśli oczywiście przyjmujemy go w umiarkowanych ilościach.

tłumaczenie pl: Agata Pachucy

Liczba mnoga czy pojedyncza?

0

Zawsze powtarzam, że język to nie tylko gramatyka, która owszem jest ważna, ale jeszcze ważniejsza jest znajomość wielu słów, wyrażeń i powiedzeń. Potem oczywiście bez gramatyki też nie wiele zdziałamy, ale należy znaleźć odpowiednią równowagę między obiema dziedzinami.

Niektóre wyrazy, pozornie łatwe, mogą stać się skomplikowane, ponieważ mają różne rodzaje w języku polskim i włoskim na przykład il libro (książka), po włosku jest męska a po polsku żeńska. Lub inne przykłady: la casa (dom), il pesce (ryba) czy la luna (księżyc), o którym było ostatnim razem. Jakie są tego konsekwencje?

Czasem mówiąc dopasowujemy automatycznie przymiotnik w rodzaju odpowiadającym naszemu językowi ojczystemu, ponieważ to naturalne, że mówiąc myślimy w języku ojczystym i w pewnym sensie tłumaczymy zdania w naszej głowie. Podobna sytuacja może się pojawić w przypadku wyrazów, które po włosku pojawiają się tylko w liczbie mnogiej lub tylko w pojedynczej, a po polsku jest dokładnie odwrotnie. Chciałabym pokazać wam kilka
takich przykładów:

  • LA GENTE – to słowo, które zawsze jest w liczbie pojedynczej. Teoretycznie to łatwe, a praktycznie ten, kto w języku ojczystym używa tego samego słowa w liczbie mnogiej, po włosku czasem się myli. Tymczasem mówi się:
    La gente va a teatro. Ludzie idą do teatru.
    La gente non ha fatto niente. Ludzie nic nie zrobili.
    To nie wszystko, ponieważ ten wyraz nie tylko jest w liczbie pojedynczej ale jest też rodzaju żeńskiego!
    Vedi quella gente dall’altra parte della strada? Widzisz tych ludzi po drugiej stronie ulicy?
    Molta gente è sorpresa. Dużo ludzi jest zdziwionych.
    Tutta la gente era contenta. Wszyscy ludzie byli zadowoleni.

W tej sytuacji musimy poćwiczyć, żeby lepiej zapamiętać i zautomatyzować użycie. Można też używać słowa la persona, le persone (osoba, osoby), które mają po polsku ten sam rodzaj i liczbę. Powiedzmy sobie jednak szczerze, że trudno jest mówić po włosku unikając słowa „ludzie”.

Inne przykłady słów o tej samej cesze charakterystycznej to:

  • LA PORTA – ten wyraz po włosku jest w liczbie pojedynczej i w formie żeńskiej, podczas gdy po polsku występuje tylko w liczbie mnogiej drzwi, a więc błędem jest automatyczne dobranie przymiotnika w liczbie mnogiej.
    La porta è chiusa. Drzwi są zamknięte.
    Vedi quella porta nera? Widzisz tamte czarne drzwi?
    Non aprire la porta! Nie otwieraj drzwi.
  • Słowa l’UVA po włosku używa się w liczbie pojedynczej, żeby mówić o owocach, po polsku zaś stosuje się raczej formę liczby mnogiej.
    Devo comprare l’uva. Muszę kupić winogrona.
    Preferisco l’uva nera. Wolę ciemne winogrona.
    L’uva è ricca di vitamine. Winogrona są bogate w witaminy.
    Ten sam wyraz w liczbie mnogiej le uve możemy spotkać raczej w kontekście, w którym mówi się o jakości samego owocu.
  • LA FRUTTA – rozumiana jako zbiór owoców, które się je, po włosku jest w liczbie pojedynczej podczas gdy po polsku w liczbie mnogiej, na przykład:
    La frutta è molto sana. Owoce są bardzo zdrowe.
    Non le piace la frutta. Ona nie lubi owoców.
    In vacanza ho mangiato molta frutta. Na wakacjach jadłam dużo owoców.

Przykładów można oczywiście znaleźć więcej, ale tym artykułem chciałam raczej zwrócić waszą uwagę na tego typu różnice między polskim a włoskim. Podczas nauki lepiej od razu je zauważyć niż uczyć się długiej listy słówek.

***

Aleksandra Leoncewicz – lektorka języka włoskiego, tłumaczka, prowadzi własne studio językowe italdico.

Jan Ostrowski – Włochy jedną z ojczyzn sztuki europejskiej

0

Wywiad z Janem Ostrowskim, historykiem sztuki i byłym dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki

W czerwcu 2018 r. otrzymał Pan nagrodę Gazzetta Italia jako osoba, która w swojej działalności przyczyniła się do umocnienia relacji polsko-włoskich. A w jakich okolicznościach i kiedy rozpoczęły się Pana kontakty z Włochami?

Jako historyk sztuki w naturalny sposób, jestem zainteresowany Włochami – jednym z głównych źródeł kultury i sztuki europejskiej. Jeszcze na studiach naszą ambicją było uczenie się oryginalnie brzmiących nazw zabytków włoskich. Spójrzmy, jak to pięknie brzmi: “Santa Maria sopra Minerva” czy “Santa Maria in Aracoeli”. Słuchając rady mojego ojca, od pierwszego roku studiów zacząłem uczyć się języka włoskiego. W rezultacie po roku byłem w stanie się porozumieć, a po dwóch latach kiedy pojechałem pierwszy raz do Włoch, mówiłem już całkiem nieźle, a było to już jakiś czas temu bo w roku 1967. Po 10 latach spędziłem cały rok akademicki we Florencji, dzięki stypendium fundacji Roberta Longhiego. Wówczas byłem całkiem dorosłym historykiem sztuki, z ukończonym  doktoratem. W trakcie tego pobytu zebrałem materiał do książki, która stała się podstawą mojej habilitacji. Potem wracałem jeszcze wielokrotnie do Włoch.

Co Pan podziwia w kraju, jakim jest Italia, a co uważa Pan za jego słabe strony?

Z punktu widzenia historyka sztuki, Włochy to jedna z ojczyzn sztuki europejskiej. Swoistym magnesem jest ogromna liczba zabytków i dzieł, które przyciągają miliony ludzi. Ale Włochy to też przepiękny kraj, prawdziwy ogród Europy, niezwykle uprzywilejowany pod względem geograficznym: ciepłe morze, wspaniałe góry. Italia to również świetna kuchnia i bardzo dobre wino. Jednocześnie przeciętny Włoch jest łatwy w kontakcie, odnosi się z sympatią do obcokrajowców, a już szczególnie jeżeli zauważy, że z tym obcokrajowcem można się porozumieć po włosku. Gdybym miał wskazać jedną, szczególną Włochom cechę, byłaby to właśnie otwartość, łatwość nawiązywania kontaktów z innymi i warto by się tego od nich nauczyć. Włochy, mimo wielkiej wyjątkowości i wspaniałości, mają też pewne problemy, co jest naturalne, bo przecież nic nie jest doskonałe. Te problemy, są wyraźniej widoczne, gdy trochę lepiej poznaje się kraj, w przypadku Italii byłaby to ogromna dysproporcja zamożności i zaawansowania cywilizacyjnego pomiędzy Północą a Południem. Jak się dłużej mieszka we Włoszech, okazuje się, że bywa tam dość uciążliwa biurokracja. Ale jednak temperowana przez tą taką łatwość i spontaniczność Włochów. Zalety – moim zdaniem – zdecydowanie przeważają.

Jak scharakteryzowałby Pan relacje łączące Polskę i Włochy?

Lubimy widzieć Polskę i Włochy jako kraje, które są sobie bliskie. Katolicki kraj, jakim jest Polska, w sposób naturalny interesuje się tym, co dzieje się w stolicy Apostolskiej. Natomiast czy Włosi nas postrzegają jako kraj sobie bliski? Myślę, że przeciętny Włoch wie o Polsce niewiele i traktuje ją jako kraj odległy i egzotyczny. To podejście się zmienia, kiedy zdarzy mu się do Polski przyjechać. Z moich doświadczeń wynika, że Włosi bardzo szybko adaptują się w Polsce i czują się tu bardzo dobrze. Myślę, że Polacy czują się podobnie w Italii.

Czy można Kraków uznać za jedno z najbardziej włoskich wśród polskich miast?

Jeśli chodzi o nagromadzenie zabytków wysokiej klasy, wykonanych przez artystów pochodzenia włoskiego, można uznać Kraków, a szczególnie Wawel, za włoską stolicę Polski. Obok Krakowa wymienić trzeba także: Zamość i Sandomierz.. Oczywiście to są miejscowości o wiele mniej sławne, ale również mające wiele wspólnego z kulturą Włoch.

Jakich słów użyłby Pan, by zachęcić Włocha do zwiedzenia Wawelu?

Myślę że tych co przyjeżdżają nie trzeba zachęcać. Wawel należy do najważniejszych punktów turystycznego zwiedzania Krakowa. Słuchając jakimi językami mówią turyści, bardzo często słyszę język włoski i wydaje mi się, że jak już trafi ają na Wawel to czują włoskość tego miejsca.

Czy mógłby Pan – jako historyk sztuki – wymienić kilku włoskich artystów, którzy są szczególnie bliscy Pana sercu?

Chciałbym uniknąć zbyt banalnych przykładów, wymieniając np. Michała Anioła czy Rafaela, ale jest to w pewnym sensie nieuniknione, bo to przecież Włochy, obok Holandii czy Francji, wydały najwybitniejszych artystów. Obok tych największych, jestem szczególnie przywiązany do niektórych malarzy z okresu, który określa się mianem manieryzmu, byłaby to II połowy wieku XVI. Są to na przykład: Agnolo Bronzino czy Giulio Cesare Procaccini.

A sylwetki jakich polskich malarzy chciałby Pan przybliżyć naszym włoskim czytelnikom?

Trzymając się Krakowa, na Włochach duże wrażenie na pewno robi Wit Stwosz i, potem malarstwo XIX wieku z Matejką na czele. Matejko czy Chełmoński to artyści, których dzieła są tak bardzo inne od tego, co Włosi mogą zobaczyć u siebie. Zdecydowanie zachęcam Włochów by odwiedzili Galerię Sztuki w Sukiennicach.

Czy jest Pan zadowolony z otrzymania Premio Gazzetta Italia i czy ma Pan w planie kolejne kroki by umacniać relacje polsko-włoskie?

Za nagrodę bardzo dziękuję, znalazłem się tam w dobrym towarzystwie. Uroczystość była imponująca. Natomiast prowadząc duże Muzeum i zachowując status aktywnego historyka sztuki, ciągle ma się kontakt z Włochami. Kolejnym wydarzeniem, które niejako połączy kulturę polską i włoską będzie wystawa malarstwa wieku XV zorganizowana w Perugii, dokąd pojedzie jeden z obrazów z naszej kolekcji na Wawelu. Dzięki darom Pani Karoliny Lanckorońskiej, dysponujemy bardzo cennymi zbiorami wczesnego malarstwa włoskiego, do których należy również ów obraz.

La città d’Italia, prospettive e retrospettive milanesi

0

Oggi più che mai tentare di afferrare Milano in un’istantanea ha il sapore di un’ingenua velleità. La città lombarda non è nuova a un carattere ritroso, refrattario agli impeti definitori e alle inquadrature bidimensionali. Ma non è tutto: Milano sta cambiando e lo fa a un ritmo vorticoso. L’occhio dell’osservatore è attraversato dagli edifici che salgono, lo skyline si increspa e disegna a tratti rapidi le tappe di una trasformazione endemica.

Il monopolio dei cieli milanesi mantenuto per secoli dal Duomo, la meravigliosa e iconica cattedrale neo-gotica che troneggia sul centro, è ormai un miraggio, perduto nella nebbia e con la nebbia. Sfondata negli anni ’50 dalla stoccata del grattacielo Pirelli, affettuosamente ribattezzato Pirellone, oggi la linea d’orizzonte ospita le sagome dei tre giganti di Citylife: il Dritto, lo Storto (in via di ultimazione) e il Curvo (che gattona imperterrito in direzione più o meno verticale), dove l’ironia onomastica lombarda echeggia questa volta atmosfere da Spaghetti Western. L’area in questione, Citylife appunto, è il frutto di un progetto quasi decennale che chiama architetti di fama internazionale a ridisegnare il profilo della città. “Quel cielo di Lombardia, così bello quando è bello, così splendido, così in pace” è ormai solleticato da una foresta avveniristica. Le tre costruzioni, ideate rispettivamente da Arata Isozaki, Zaha Hadid e Daniel Libeskind, lo stilo polacco nella creta dello skyline milanese, sono la punta (o piuttosto la testa tripunte) di un iceberg di ritrovato respiro internazionale che ha avuto il suo acceleratore nel 2015 con l’edizione milanese di Expo.

Va detto a tal proposito che la pianta di quella che era un tempo Mediolanum, nome antico che designava il piccolo borgo al centro della pianura Padana, si è colorita ultimamente di un numero notevole di edifici dal volto moderno e dal design ambizioso. A partire dalla suggestiva piazza Gae Aulenti che con la sua pianta circolare sopraelevata si colloca tra le spire di un circuito di palazzi da cui spicca la guglia affilata della Torre Unicredit, il grattacielo più alto d’Italia.

La piazza si offre a immagine della Milano che cambia, affacciando chi l’attraversa sul brulichio della “città che sale”. La vista spazia sulle Torri Garibaldi e gli adiacenti grattacieli del Bosco Verticale, il palazzo della giunta regionale lombarda, la Torre Galfa, la Torre Servizi Tecnici Comunali, il Grattacielo Pirelli, le torri residenziali Solaria, Solea, Aria e una porzione della Torre Diamante.

Una parentesi di meritato plauso al primo della classe: il Bosco Verticale è un complesso di due edifici residenziali a torre che costeggia il vecchio quartiere popolare di Isola, oggi amato dagli artisti, e si propone come esempio di un ambizioso tentativo di riforestazione urbana alla milanese… A detta del suo ideatore, Stefano Boeri, il progetto nasce infatti da un paradigma creativo (che è forse addirittura un carattere spirituale) tipicamente milanese e lombardo: il paradosso. La contraddizione visionaria del portare le radici a toccare i cieli. Sui prospetti che sporgono dai due palazzi sono distribuite niente meno di duemila entità arboree, tra arbusti e piante ad alto fusto, che a forza di fotosintesi hanno fruttato al Bosco il titolo assegnato dal Council on Tall Buildings and Urban Habitat di «grattacielo più bello e innovativo del mondo» nel 2015.

La doppia anima di Milano, con la sua natura tellurica, incarnata dalla tradizionale edilizia del mattone e delle forme massicce, idealmente sintetizzata da Sant’Ambrogio (la basilica è simbolo dell’identità milanese al punto che di “milanese” l’aggettivo “ambrosiano” è sinonimo da tempo immemorabile), e il suo slancio verso ambizioni metafisiche incanalato dal Duomo, è forse il filo rosso che unisce la città di ieri oggi e domani. Terra e cielo, e nel mezzo una città. La risposta dei lombardi ai grandi enigmi della Storia sembra l’apprendistato nell’umiltà terrigna, ad usufrutto di cantieri celesti.

Se è vero che l’anima sopravvive alla storia, e quella meneghina con particolare tenacia, permettetemi una retromarcia temporale nella Milano rinascimentale. Nella sede ducale degli Sforza trovò le risorse per la sua stagione piu creativa un forestiero di Vinci di nome Leonardo. Il rapporto tra l’artista e la città appare particolarmente significativo e l’atteggiamento di Leonardo verso le sfide del proprio tempo è emblematico dell’attitudine milanese.

Per le vie della città aleggia ancora la sua presenza, nell’eredità materiale dei prodotti d’arte e ingegneria qui compiutamente realizzati e nel testamento ideale.

Tecnica e visione: è la congiura vinciana e milanese all’arrembaggio del futuro. Nell’universalismo leonardesco, capace di tenere insieme arte, scienza, tecnologia si legge qualcosa dello spirito della città, dove bello, utile e nuovo trovano nel gesto lo spazio della convivenza piena e operosa. Il lavoro e la creazione sono la vera espressione del DNA milanese, che di una certa attitudine pratica ha fatto la propria bussola etica.

Sulle orme di Leonardo, la città rinascimentale riserva spunti sorprendenti. Il Cenacolo in Santa Maria delle Grazie è una delle opere più enigmatiche del maestro toscano, che cinque secoli e mezzo fa giungeva come musico alla corte del futuro duca Ludovico il Moro per lasciarla vent’anni più tardi da genio conclamato. Il dipinto, noto a tutti, è un patrimonio assoluto dell’umanità e una testimonianza curiosa dello sperimentalismo del suo autore. Il pigmento usato da Leonardo è infatti una miscela innovativa che negli anni ha esposto l’opera al serio rischio della consunzione. Del resto anche i migliori sbagliano, ma immaginarla come la goliardata di un vecchio sornione è una storyline decisamente più appetitosa. Meno noti gli affreschi nella Sala delle Assi all’interno del castello Sforzesco, il centro del potere ducale in epoca rinascimentale, una deliziosa decorazione parietale a tema bucolico. A proposito di Leonardo e pennelli, impossibile non citare la bellezza delicata e distante della Dama con l’Ermellino, ritratto dell’amante del Moro, Cecilia Gallerani, che dalla Lombardia ha imboccato la strada del Museo nazionale di Cracovia.

I rapporti tra Milano e Leonardo non smettono tuttora di regalare sorprese, persino ai più navigati. Una scoperta degli ultimi anni ha riconsegnato alla cittadinanza la cosiddetta Vigna di Leonardo, una piccola proprietà vinicola che il duca donò all’artista nel 1498, recentemente rimessa a regime. La vigna si trova a poca distanza dalla già citata Santa Maria delle Grazie, nel cortile della Casa degli Atellani, anch’essa visitabile. Qui il Maestro elaborò il monumento equestre a Francesco Sforza, di cui si conserva una riproduzione all’ippodromo cittadino, ricevette gli allievi, lavorò, mangiò, si riposò.

Non possiamo dimenticare di citare i Navigli nel nostro volo esplorativo dei lasciti vinciani. Questo complesso sistema di canali fu ideato fin dal Medioevo allo scopo di allacciare Milano ai fiumi Adda e Ticino aprendola a una rete di comunicazione commerciale fluviale e marittima. Leonardo vi intervenne progettando un sistema di chiuse che ovviava al problema del dislivello idrico nei punti di raccordo. Oggi sulle rive del Naviglio Grande e di
quello Pavese si svolge buona parte della movida milanese. L’area è pedonalizzata e pullula di locali notturni, birrerie, enoteche e ristoranti. Il quartiere è ricco di piccole botteghe, negozi e atelier di artisti, a tutti gli effetti uno degli angoli più pittoreschi e culturalmente interessanti della città.

I progetti delle chiuse dei Navigli sono oggi custoditi nel Codice Atlantico, la maggiore raccolta degli appunti di Leonardo, conservato nella Biblioteca Ambrosiana. A partire dagli schizzi recuperati da questa e altre fonti, il Museo della Scienza e della Tecnica ha ricavato modelli a grandezza naturale che danno corpo alle visioni ingegneristiche del Maestro offrendole al pubblico dei visitatori.

In una battuta, mai ringrazieremo abbastanza quel geniaccio di Leonardo, ma a mitigare l’immagine del fantasista solitario, rileviamo dal fondale la Milano sforzesca, un crogiolo di stimoli e fermenti culturali, patria adottiva di artisti del calibro di Donato Bramante. È suggestivo immaginare il gioco di reciproche influenze, ricordando gli studi di Leonardo sulla prospettiva torna in mente il finto coro di Santa Maria presso San Satiro, il capolavoro di pittura prospettica di Bramante a Milano. Non è peregrina l’ipotesi di alcuni che qui sia nata la maniera moderna. Oggi come allora il cuore della città batte al ritmo degli scalpelli forestieri, si plasma e cresce nell’ossigeno della modernità internazionale. Signori, è la città d’Italia! impastata di tradizione e proiettata verso il mondo, la città dalle tante variazioni. Respiratela da una terrazza, bevetela specchiata in uno Spritz, sbirciatela nei cortili. Milano sfida i cinque sensi, le quattro mura, i sei continenti… i sette mari (per ora) li lasciamo a Napoli.

foto: Catilina Sherman

Frazeologiczny alfabet zwierząt

0

Wchodząca w obręb lingwistyki kontrastywnej nauka o wyrażeniach idiomatycznych stanowi interesujący nurt badawczy, z którym miałem okazję zetknąć się w czasie moich studenckich lat na Uniwersytecie w Bolonii.

Uważane za anomalie lingwistyczne i nie cieszące się zainteresowaniem naukowców, związki frazeologiczne stały się popularne w latach 80 ubiegłego wieku, dzięki nowym nurtom badawczym nazwanym Construction Grammar. Eksperci z dziedziny stwierdzili, że związki frazeologiczne są w rzeczywistości ważnym aspektem języka zdolnym do przekazania nie tylko tego, co dane społeczeństwo mówi, ale także tego, co myśli, w wyniku czego wyrażenia tego typu okazały się być niezwykle ważne w nauczaniu języka, a co za tym idzie powinny zostać ponownie przeanalizowane i sklasyfikowane.

Każdy, kto uczy się języków obcych w pewnym momencie dociera do etapu, w którym musi zmierzyć się z frazeologią, która, na pierwszy rzut oka, zdaje się nie do opanowania. Studenci nie raz słyszą od swoich profesorów „Polak by tak nie powiedział” albo „twój poziom włoskiego jest dobry, ale słychać, że jesteś obcokrajowcem”. Tego typu komentarze, które mogą skutecznie hamować zapał studenta, są związane z trudnościami w przyswajaniu struktur typowych dla rodzimych użytkowników języka. W czasie swoich studenckich lat często odczuwałem niezbędność słowników frazeologicznych, będących w stanie w ogromnym stopniu pomóc mi i moim kolegom w zrozumieniu i przyswojeniu, a także tłumaczeniu tego typu wyrażeń. We Włoszech ciężko o wyczerpujący dla obu stron słownik frazeologiczny polsko – włoski, w związku z czym studenci są zmuszeni używać niedużych słowniczków lub monolingwistycznych glosariuszy online, które wymagają bardzo dobrej znajomości języka i są niewygodne w użyciu. Celem mojej pracy dyplomowej było stworzenie czegoś, co przyda się innym, nie zaś bezużytecznego dzieła, którego jedynym celem będzie zaleganie na jakiejś zakurzonej półce: chciałem napisać coś, co nie tylko przysłuży się moim kolegom i przyszłym studentom polonistyki, ale wymusi też na innych zmierzenie się z tym tematem i rozbudowanie mojej pracy.

Zagłębiając się w obszar frazeografii, a więc gałęzi naukowej zajmującej się badaniem i tworzeniem słowników, musimy zmierzyć się z szeregiem problemów dotyczących związków frazeologicznych. Ponieważ język i kultura idą ramię w ramię i każdego dnia powołują do życia i uśmiercają różnorakie powiedzenia, niezwykle trudną staje się decyzja odnośnie tego, co należałoby zaprezentować odbiorcom słownika, a co pominąć: nie ma żadnej gwarancji, że dane powiedzenie nie wyjdzie z mody wraz z przeminięciem danego pokolenia. Wyrażenia jak polskie „dostać łabędzia” lub włoskie „prendere un granchio” (pl. w dosłownym tłumaczeniu „złapać kraba”) będą dobrze znane jedynie konkretnemu wycinkowi społeczeństwa, młodszym osobom zaś wydadzą się dziwne lub wręcz nieznane.

Kolejnym problemem okazuje się znalezienie cytatów źródłowych – z reguły w obrębie literatury – które mogą potwierdzić istnienie związku frazeologicznego, który wzięliśmy pod lupę. Trudne okazuje się nierzadko nie tyle samo potwierdzenie istnienia danego sformułowania, ale i wskazanie czytelnikowi konkretnego przykładu jego użycia: frazeologizmy w literaturze stosowane są na zasadzie gry skojarzeń, nie najlepszym rozwiązaniem jest wyrywanie ich z kontekstu, w którym zostały użyte. Zadaniem twórcy słownika jest potwierdzenie istnienia całego bagażu lingwistyczno-kulturalnego, który niesie ze sobą wyrażenie.

Na koniec, należy uwzględnić temat częstotliwości użycia: dwa na pozór ekwiwalentne sformułowania mogą nie być stosowane lub rozpowszechnione w jednakowym stopniu w dwóch różnych systemach kulturowych. W tym miejscu podsuwam uwadze czytelnika polskie porzekadło „na świętego Ludwika koń na grudzie utyka”, które znajduje swój odpowiednik we włoskim powiedzeniu: „i giorni della merla”. Oba odnoszą się do początku najzimniejszego okresu zimy, który z reguły przypada na przełom stycznia i lutego. Podczas gdy wersja włoska bywa używana stosunkowo powszechnie przez użytkowników języka, którym znane jest znaczenie sformułowania i bajka o kosie (it. „merla”), odpowiednik polski nie jest stosowany nawet ze zbliżoną częstotliwością, a wielu osobom nieznane jest jego znaczenie.

Ciekawym aspektem moich badań okazało się użycie nazw zwierząt jako nazw zbiorowych, celem przykucia uwagi rozmówcy podczas dialogu, realnego bądź fikcyjnego, a zarazem wyrażenie swojego pozytywnego bądź negatywnego nastawienia. Ten wątek badań bazuje na rozważaniach teoretyka Zdzisława Kempfa dotyczących „zezwierzęcenia” (it. „animalizzazione”) języka: jest to zjawisko powszechne wśród języków ludzkich, a jednocześnie bardzo trudne do usystematyzowania ze względu na kreatywność, z jaką nawet niewielkie grupy osób mogą tworzyć skojarzenia semantyczne. Nierzadko bywa ono pomijane w nauczaniu języka przez swój potoczny wydźwięk. W obrębie dydaktyki istnieje wiele lingwistycznych tematów tabu, które nie pozwalają na równie dobre poznanie języka od strony kolokwialnej, co formalnej. Często skutkuje to znalezieniem się w rzeczywistości mocno odmiennej od tej, o której nas uczono oraz trudnościami w zrozumieniu języka używanego w sytuacjach życia codziennego. Za ciekawy przykład może posłużyć włoskie słowo „canarino”, które w gwarze więziennej oznacza osobę, która szpieguje i przekazuje informacje strażnikom w nadziei na zmniejszenie wymiaru kary (co więcej, czasownik „cantare” jest synonimem zwrotu „robić za szpiega”). W Warszawie słowo „kanar” jest określeniem na kontrolera biletów w środkach transportu publicznego: za czasów PRL-u nosili oni mundury z żółtą obwódką, który przypominał kolor upierzenia kanarka. Inne przykłady nazw zbiorowych mogłyby okazać się równie ciekawym tematem analiz.

Finalna wersja mojej pracy zawiera szeroki wachlarz związków frazeologicznych wykorzystujących nazwy zwierząt, których istnienie zaskoczyło nawet mnie samego. Oczywiście posiada ona pewne braki, jednak mam nadzieję, że udało mi się zbudować kilka pierwszych stopni, które pomogą przeskoczyć mur frazeologii: gwarantuję wam, że będąc na jego szczycie, będziecie mogli podziwiać widok zapierający dech w piersiach (lingwistycznie rzecz ujmując).

Gicz cielęca po mediolańsku (òssbus)

0

To klasyczny, znany na całym świecie, przepis kuchni mediolańskiej.

Składniki:

4 kawałki giczy cielęcej ok. 300 g
150 g białego wina
50 g masła
Sól
1 mała cebula
40 g oliwy z oliwek

50 g mąki
500 g rosołu
1 ząbek czosnku
Pęczek pietruszki, skórka z cytryny
2 anchois (opcjonalnie)

Sposób przygotowania:

Na dużej patelni rozpuść masło i oliwę, dodaj pokrojoną drobno cebulę i zostaw do podsmażenia na małym ogniu, nie powinna się skarmelizować. W międzyczasie przygotuj gicz, natnij boki i obtocz w mące. Kiedy cebula będzie przezroczysta (po około 15 minutach), dodaj gicz i dokładnie podsmaż. Następnie podlej białym winem. Pozostaw do odparowania, dodaj sól i pieprz do smaku, a na końcu dodaj bulion.

Gotuj przez około półtorej godziny na małym ogniu pod przykryciem. Co jakiś czas porusz patelnią, żeby gicz nie przywarła i dolewaj rosół w razie potrzeby. W międzyczasie przygotuj słynną gremolatę, czyli drobno posiekaną pietruszkę ze skórką startą z połówki cytryny i z ząbkiem czosnku, dodaj ją na 5 minut przed końcem gotowania. Do gremolaty można opcjonalnie dodać jedno lub dwa anchois.

Idealnym dodatkiem do giczy jest risotto z szafranem.

Składniki dla 2 osób:

180 g ryżu Carnaroli lub Arborio
35 g żółtej cebuli
0,5 g szafranu
30 g białego wina

ok. 600 g bulionu warzywnego
lub rybnego
30 g masła
30 g parmezanu

Podgrzej bulion, następnie do dużego garnka wrzuć drobno pokrojoną cebulę, czosnek i oliwę. Gotuj na małym ogniu przez 10 minut. Dodaj ryż i wymieszaj z resztą składników, potem podlej winem, ale nie pozwól, aby całe odparowało. Cały czas mieszaj, co jakiś czas dodając bulion. 5 minut przed końcem gotowania dodaj szafran. Kiedy risotto będzie gotowe, wyłącz palnik i dodaj masło i pieprz, następnie wymieszaj energicznie, żeby nadać potrawie kremową konsystencję.

Smacznego!

Faenza – centrum ceramiki włoskiej

0

W samym sercu Emilii-Romanii znajduje się Faenza, miasto o rzymskich korzeniach, bogate w historię i tradycje kulturowe, artystyczne i handlowe. Miasto położone jest na styku Via Emilia i bardzo starej drogi łączącej port w Rawennie z Toskanią i Morzem Tyrreńskim. Na przestrzeni wieków to położenie pozwoliło miastu nawiązać znaczące relacje z Florencją, również dzięki kontaktom, które od XIV wieku lokalna rodzina książęca Manfredi utrzymywała z Florencją Medyceuszy.

Najsłynniejsza postać, która wieki temu przebyła drogę z Florencji do Rawenny przez Faenzę, to Dante Alighieri, wielki włoski poeta, którego 700 rocznicę urodzin obchodzimy właśnie w 2021 roku. Faenza jest częścią wielkiego projektu Drogi Dantego, szlaku odtwarzającego podróż Dantego z Florencji do Rawenny, z Toskanii do Emilii-Romanii przez Apeniny, pociągiem, pieszo czy rowerem. Projekt ten proponuje turystykę slow i jako jedyna włoska trasa turystyczna i kulturowa został umieszczony przez Lonely Planet na liście Best in Travel 2021 – Zrównoważony rozwój.

Faenza to mały, włoski klejnot, miasto smart, przyjazne dla 60 tys. swoich mieszkańców. W dodatku może poszczycić się starówką pełną turystycznych atrakcji, terenem promującym charakterystyczne cechy regionu, w myśl modelu turystyki zrównoważonej.

Faenza jest przede wszystkim miastem sztuki, o czym dobrze świadczą znajdujące się tu muzea. W mieście, rozpoznawalnym na całym świecie jako jedna ze stolic ceramiki, znajduje się Międzynarodowe Muzeum Ceramiki (Museo Internazionale delle Ceramiche – MIC). Zbiory muzeum są wyjątkowe na skalę światową ze względu na mnogość znajdujących się w nim kolekcji; począwszy od renesansowych lokalnych wyrobów i słynnych „bianchi di Faenza” (białe wyroby fajansowe), przez włoską i międzynarodową ceramikę ze wszystkich epok, z wyjątkowymi wystawami poświęconymi największym artystom XX wieku i współczesnym oraz ze specjalną wystawą poświęconą związkom Picassa i Faenzy. Międzynarodowe znaczenie MIC, jego historia, nierozerwalnie związana z samym miastem oraz dialog między różnymi formami sztuki sprawiły, że UNESCO uznało muzeum za miejsce promujące kulturę pokoju: „MIC, wyraz sztuki ceramicznej na świecie”.

Miejska Pinakoteka to najstarsza instytucja muzealna w Faenzy. Przechowuje jedną z najcenniejszych kolekcji eksponatów w całej Emilii-Romanii, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieła kultury antycznej. Są to prawdziwe klejnoty, które opowiadają lokalną i narodową historię poprzez rozwój technik i stylów.

Katedra renesansowa, zbudowana według projektu Giuliano da Maiano, architekta pod silnym wpływem sztuki Filippo Brunelleschiego, skrywa wizerunek Matki Bożej Łaskawej, patronki Faenzy. Jej kult rozpowszechnił się również w Warszawie. W 1683 roku, do Faenzy został wysłany proporzec „Votum Varsaviae”, jako wotum dziękczynne za zakończenie epidemii dżumy. Proporzec ten wisi nadal na samym środku kopuły katedry.

Kolejnym przystankiem na ścieżce artystyczno-architektonicznej w Faenzy jest szlak neoklasycyzmu miejskiego, który towarzyszy odwiedzającemu w odkrywaniu tej fascynującej epoki. Najcenniejszym jej świadkiem jest Teatro Comunale Masini, otwarty jeszcze przed Rewolucją Francuską, z cudownie ocalałą oryginalną architekturą i dekoracjami. Ze względu na swój wyjątkowy status, Teatr ten jest częścią Europejskiego Szlaku Teatrów Historycznych (European Route of Historical Theaters), sieci którą łączy ze sobą ponad 120 spośród najstarszych i najcenniejszych teatrów historycznych w Europie. Celem tego projektu jest promocja i przekazanie następnym pokoleniom klejnotów architektury i kultury teatru europejskiego, od Renesansu aż po XIX wiek.

Szlak neoklasycystyczny w Faenzy dopełniają liczne fasady oraz wnętrza pałaców i prywatnych posiadłości w centrum miasta, a w szczególności Palazzo Milzetti, Muzeum Narodowe Epoki Neoklasycznej w Romanii. Jest to cudowny przykład posiadłości osiemnastowiecznej arystokracji, w całości udostępniony do zwiedzania, którego struktura i dekoracje wspaniale odzwierciedlają gusta tamtej epoki.

Faenza jest miejscem dynamicznym i pełnym życia. To serce tętniące działaniami, które, podkreślając wartość różnorodnych aspektów ceramiki, pozwalają lepiej przedstawić artystyczną współczesność i innowacje leżące u podstaw sztuki rękodzieła, reprezentowanej przez ponad 60 warsztatów ceramicznych funkcjonujących w mieście. Wszystko to sprawia, że Faenza i jej okolice są uznawane za cenny, niszowy ośrodek turystyczny z szeroką ofertą zdecydowanie skupioną na zrównoważonym rozwoju i opierającą się na kulturowo-społecznym rozwoju produkcji ceramiki artystycznej.

W praktyce ta idea realizowana jest dzięki organizacji prestiżowych wydarzeń na skalę międzynarodową, takich jak Międzynarodowy Konkurs Ceramiki Artystycznej – Nagroda Faenza (Concorso Internazionale della Ceramica d’Arte Contemporanea – Premio Faenza) czy Międzynarodowy Festiwal Ceramiki Glinianej Italia (Festival Internazionale della Ceramica Argillà Italia), czyli odbywające się co dwa lata połączenie wystawy i targów ceramicznych, ostatnio wzbogacone o takie wydarzenia jak Mondial Tornianti (mistrzostwa świata w tokarce). Innymi przykładami takich działań są niezwykle aktualne wydarzenia realizowane przez muzea związane z ceramiką współczesną, chociażby Muzeum Carlo Zauli, które regularnie gości artystów i międzynarodowe warsztaty oraz Fundacja Tramonti. Silna reprezentacja Faenzy na międzynarodowej scenie ceramiki została ostatnio wzmocniona dzięki roli, jaką ta miejscowość odgrywa w Europejskiej Trasie Ceramiki (European Route of Ceramics), Szlaku Kulturowym Rady Europy, którego zadaniem jest promocja dziedzictwa kulturowego związanego z tradycją i produkcją ceramiki. Do szlaku tego przystąpiło ostatnio również polskie miasteczko Bolesławiec.

Faenza to bogaty teren i dobrze prosperujący mechanizm, wyróżniający się swoimi lokalnymi produktami i materiałami wysokiej jakości, otoczony sugestywnym krajobrazem. Wciąż wzmacnia swoją pozycję dzięki projektom związanym ze zrównoważonym rozwojem i otwieraniem się na społeczność międzynarodową, pozostającym jednak w zgodzie ze specyfiką regionu tak silnie zakorzenionego w swojej historii.

tłumaczenie pl: Justyna Bryłka

Maserati 250F – Do tanga trzeba dwojga

0

Tango jest tańcem bardzo wymagającym, nie będzie porywającym widowiskiem. gdy zabraknie pełnego zrozumienia i zaangażowania tańczącej pary. Każde spojrzenie powinno oddawać iskrzące między partnerami napięcie, każdy gest podkreślać, jak są ze sobą nierozerwalnie związani. Synchronizacja, precyzja, eksplodujące emocje i uwodzące zmysły szczegóły to jego kwintesencja. Taniec narodził się w XIX w. w środowisku europejskich emigrantów w Argentynie i nadal jego stolicą pozostaje Buenos Aires. W tej samej prowincji w mieście Balcarce 21 czerwca 1911 w rodzinie włoskich emigrantów z Abruzji przyszedł na świat Juan Manuel Fangio „El Maestro” – legenda wyścigów F1.

Od 13 roku życia pracował jako pomocnik mechanika, zdobywając praktyczną wiedzę o budowie samochodów i ich możliwościach. Przygodę z rajdami zaczął w wieku 25 lat, ale dopiero w 1940 i 1941 zdobył mistrzostwo kontynentu, odnosząc sukcesy także w morderczych rajdach – maratonach, jak Gran Premio del Norte, kiedy w 15 dni kierowcy przemierzyli dystans ok. 10 tys. km.

Achille Varzi, legenda wyścigów motocyklowych i świetny kierowca, cieszący się olbrzymią popularnością w Argentynie, widząc jak jeżdżą tamtejsi zawodnicy postanowił założyć zespół wyścigowy Scuderia Achille Varzi. Na jego zaproszenie Argentyńczycy zaczęli ścigać się także w Europie, niestety Varzi ginie w 1948 na torze w Bernie. Fangio powrócił do Europy w 1949 kiedy wygrał swoje pierwsze GP [San Remo], a cały cykl zawodów zamknął drugim miejscem, czym zdobył szacunek wśród konkurentów oraz zaproszenie do startów dla Alfa Romeo. W 1950 FIA zorganizowało po raz pierwszy wyścigi Formuły 1, ustanawiając reguły rywalizacji oraz ustalając liczbę startów GP w jednym sezonie, początkowo były to wyścigi na sześciu torach europejskich i jednym w USA, co usprawiedliwiało nazwę imprezy jako Mistrzostwa Świata Kierowców. Pierwszą edycję zdominował zespół Alfa Romeo z trójką Panów F w roli kierowców, byli to w kolejności na końcowym podium G. Farina, J.M. Fangio i L. Fagioli. W kolejnym roku także z Alfą Romeo Fangio sięgnął po swój pierwszy tytuł mistrzowski. W 1952 Fangio przechodzi do Maserati, niestety ulega bardzo poważnemu wypadkowi na torze Monza, co wyeliminowało go z dalszej rywalizacji. Powrócił już rok później i mimo kłopotów ze starzejącym się modelem Maserati 6C zajął drugie miejsce za Alberto Ascari i jego fenomenalnym Ferrari 500F2.

Na kolejny sezon w 1954 podpisał umowę z zespołem Mercedesa, jednak ze względu na opóźnienie organizacyjne, Niemcy pozwolili, aby w pierwszych dwóch GP Fangio wystartował z Maserati. Wygrał w wielkim stylu oba wyścigi, gdyż to wtedy prowadził po raz pierwszy 250F pełną temperamentu, wręcz zmysłową włoską wyścigówkę – idealną partnerkę do tanga dla wymagającego Argentyńczyka.

Maserati swój cudowny wygląd zawdzięczało Medardo Fantuzzi, jednak wtedy najważniejszy był silnik i inne części mechaniczne. Prace nad silnikiem rozpoczął Gioacchino Colombo, którego później zastąpili Vittorio Bellentani i Giulio Alfieri. Zawieszenie, skrzynia biegów oraz układ hamulcowy skonstruował Valerio Colotti. To, co może się wydać dziwne zwykłym użytkownikom aut, dla których najbardziej liczy się prędkościomierz, to fakt że w samochodach wyścigowych był on zbyteczny. Najważniejsze wskazanie podczas wyścigu podaje obrotomierz a Juan Manuel Fangio był mistrzem w panowaniu nad nim. Resztę sezonu już autami Mercedesa kończy na pierwszym miejscu. Obeznany w zależnościach pomiędzy wszystkimi elementami napędu potrafił w sposób maksymalnie wydajny je wykorzystywać. Obsługujący jego samochody mechanicy często ze zdumieniem twierdzili, że gdyby wyścig trwał o jedno czy dwa okrążenia dłużej auto by tego już nie wytrzymało. Fangio często ingerujący w ich pracę był zachwycony współpracą z Niemcami, którzy każdemu kierowcy ze swojej stajni przypisali trzech wyłącznie im dedykowanych mechaników. Mistrz od zawsze rozumiał i szanował pracę ludzi parających się obsługą samochodów, doceniał ich determinację i poświęcenie, trud walki pod presją czasu. Dzięki świetnej organizacji zespołu oraz rewelacyjnemu modelowi 196 kolejne zwycięstwo stało się faktem. Niestety w tym samym 1955 miała miejsce tragedia w Le Mans [Gazzeta Italia nr.79], po której Mercedes wycofał się z wyścigów.

Wobec braku możliwości startu z Mercedesem El Maestro w 1956 postanowił jeździć dla Ferrari.

Apodyktyczny Enzo Ferrari nie lubił, gdy pracujący u niego kierowcy chcieli mieć decydujące słowo co do zestrojenia jego czerwonych bolidów, więc początki były trudne. Stawka była jednak na tyle wysoka, by przekonać il Commendatore do racji Fangio, czym ten odwdzięczył się trzecim tytułem mistrzowskim dla Ferrari oraz kolejnym własnym. Napięcia pomiędzy dwoma tak wielkimi osobowościami skłoniły czterokrotnego mistrza świata, aby wrócić do Maserati. Tam czekała 250F, którą od trzech lat firma oferowała głównie prywatnym amatorom wyścigów, wśród których wzbudzała ogromne zainteresowanie. Dzięki tej maszynie w 1958 Maria Teresa de Filippis jako pierwsza kobieta wystartowała w Formule 1. W tym samym roku nasza wspaniała para opuszcza „parkiet” Formuły 1, Fangio znowu wygrywa GP Argentyny, ale po nieudanym starcie w GP Francji kończy karierę i powraca do ojczyzny by nadrobić czas spędzony z dala od rodziny. Natomiast 250F okazało się ostatnim autem F1 wyprodukowanym przez Maserati, firma ponownie targana problemami finansowymi raz na zawsze rezygnuje z własnego zespołu wyścigowego.

Do dzisiaj największe tuzy motosportu uważają Fangio za najlepszego kierowcę F1 wszechczasów, pomimo że już dwóch kierowców może się poszczycić aż siedmiokrotnym tytułem, nie umniejszając ich sukcesom musimy pamiętać, że potrzeba było aż 46 lat [co przy rozwoju technologii w tym sporcie oznacza wieczność], aby M. Schumacher zdobył swój 6 tytuł pobijając rekord El Maestro. Drugi z nich L. Hamilton, najmłodszy zdobywca tytułu w historii, w dzisiejszych realiach nie będzie zapewne także najstarszym pośród nich. Ten tytuł na zawsze pozostanie J.M. Fangio, gdyż odbierał go skończywszy 46 lat, a było to w czasach gdy taki sukces musiał zostać okupiony ogromnym wysiłkiem kierowcy, dla którego wsparcie zespołu, w porównaniu z tym co widzimy dzisiaj, było niemal symboliczne. Równie mało prawdopodobne jest, by w przyszłości ktoś mógł zdobyć mistrzostwo z czterema różnymi zespołami, a tego dokonał Fangio z Alfą Romeo, Mercedesem, Ferrari i Maserati przy okazji bijąc kolejny rekord: 24 zwycięstwa na 52 starty w F1 czyli 46,15% [Hamilton 35,71%, Schumacher 29,55%].

Na koniec pozostawiłem sezon 1957, gdy Fangio wraz z 250F doprowadzili swój taniec do perfekcji, na każdym kolejnym torze czarowali kibiców jakby frunęli przez parkiet, płynnie zmieniając figury od sacada przez barrida, calesita, caricias po espejo i finałowe corte na mecie. Na siedem wyścigów [nie licząc USA, gdzie zawsze startowali tylko amerykanie] cztery razy wygrali i dwa razy zajęli drugie miejsce. Do legendy przeszedł wyścig z 04.08.1957 o Grand Prix Niemiec na torze Nürburgring, gdzie Fangio już dwukrotnie triumfował [1954 i 1956]. Tym razem pierwsze trzy okrążenia należały do aut Ferrari Collinsa i Hawthorna, później prowadzenie przejął El Maestro i stopniowo powiększał dystans. Sytuacja uległa radykalnej zmianie, gdy Fangio zjechał na wymianę opon jak się wydawało z bezpieczną przewagą 22 sekund. Niestety błąd obsługi wydłużył całą operację z 20 sekund do ponad minuty. Przez kolejne okrążenia Argentyńczyk pędził jak szalony, by nadrobić stratę do prowadzących ferrari, wtedy 10 razy pobił rekord toru, by ostatecznie minąć metę na 3 sekundy przed Hawthornem. Po wyścigu, który przyniósł J.M. Fangio piąty tytuł Mistrza Świata, powiedział „Nigdy do tej pory nie jechałem tak szybko i nie sądzę bym kiedykolwiek w przyszłości to powtórzył”, dodajmy, parafrazując opinię wielu osób, że było to również najpiękniejsze tango w dziejach Formuły 1.

Juan Manuel Fangio 1911-1995 / Maserati 250F 1954-1958

Model zbudowany przez bezkompromisową jeżeli chodzi o jakość firmę CMC z idealnie wyskalowanych 1387 elementów jest arcydziełem. Niewiarygodna wręcz dbałość o najdrobniejsze szczegóły oraz ilość i różnorodność użytych materiałów, na przykład skórzany fotel czy drewniana kierownica, sprawiają że mam wrażenie, iż po wlaniu do jego baku 0,034 litra paliwa [w skali 1:1 mieścił aż 200 l.], silnik zaraz ożyje. Wersja z numerem startowym 32 [J.M. Fangio zwycięzca Grand Prix Monaco 1957] jest limitowana do 2000 szt., a Nederlandse Algemene Miniatuur Auto Club [NAMAC] przyznało mu tytuł Najlepszy Model 2005.

Lata produkcji: 1954-1958
Ilość wyprodukowana: 13 egz.
Silnik: Liniowy 6 cylindrów
Pojemność skokowa: 2494 cm3
Moc/obroty: 240-270 KM / 7200-8200
Prędkość max: 290 km/h
Liczba biegów: 4
Masa własna: 670-630 kg
Długość: 4050 mm
Szerokość: 1980 mm
Wysokość: 950 mm
Rozstaw osi: 2280-2225 mm

foto: Piotr Bieniek

Salvatore Piccione: chcę ubierać polskie kobiety, zmysłowe i waleczne

0

Pasja do mody urodziła się razem z nim na Sycylii, dyplom w sektorze zdobył w Europejskim Instytucie Designu (IED) w Rzymie w 2008 roku, doświadczenie zawodowe zdobywał współpracując z takim markami jak Swarovski, Topshop, Pablo Bronstein, Longschamp i Celine. Ale dopiero dzięki osobistej marce Piccione Piccione, powstałej w Mediolanie w 2012 roku, może realizować własne kolekcje które z pewnością chciałaby nosić każda kobieta.

Skąd Twoja pasja do mody, a zwłaszcza do mody dla kobiet?

Moja pasja jest wrodzona: trudno mi sobie wyobrazić inną ścieżkę kariery od tej, którą wybrałem. Od lat budzę się z tym samym pragnieniem, ten ogień, który mam w sobie czasami ma ogromną siłę! Moja praca to pasja, która wymaga ogromnego poświęcenia, wymaga czasu i nie zawsze jest przewidywalna. Tylko wytrwałość i determinacja pozwalają ci pokonywać kolejne etapy, niejednokrotnie trzeba się też zgubić, żeby odnaleźć swoją drogę. Dla mnie moda jest nierozerwalnie związana z kobietami: to wy jesteście moimi muzami, od was projekt zaczyna się i na was kończy. To chyba dzięki waszej zmysłowości i idealizacji waszych doskonałych, niemalże boskich, kształtów zdecydowałem się poświęcić wam życie i każdą myśl: czuję się związany z wami dzięki mojej twórczości.

Kiedy pasja przekształciła się w realną możliwość pracy?

Po studiach od razu zacząłem stawiać pierwsze kroki w świecie mody: stanąłem przed rzeczywistością znacznie trudniejszą niż się spodziewałem. Po różnych doświadczeniach najpierw we Włoszech, a potem w Anglii, niezwykle ważnych dla mojego rozwoju, chęć opowiedzenia o mojej wizji stawała się coraz większa. To właśnie dlatego zdecydowałem się wybrać bardziej niepewną ścieżkę, ale taką, dzięki której mógłbym swobodnie wyrazić swoje emocje i zmierzyć się z samym sobą, poddając się próbie dzień po dniu, dodając
elementy układanki, które dziś, stopniowo, zaczynają tworzyć całość.

Kobieta ubrana przez Salvatore Piccione jest niezwykle zmysłowa, ale jednocześnie bajkowa, oniryczna, niemalże surrealna. Jak przygotowujesz się do kreatywnej pracy, masz jakieś konkretne inspiracje do każdej kolekcji?

Tak, dla mnie kobieta to ukryta zmysłowość, którą lubię podkreślać. Staram się opowiadać o niej poprzez bajkowe, oniryczne, niemal surrealistyczne obrazy. Chwile czystej kreatywności to te, w których obnażam swoje uczucia. Na kilka dni przed rozpoczęciem projektu pozwalam sobie na kompletne oczyszczenie umysłu od natrętnych myśli. Ten proces autosugestii pozwala mi zachować czujność i świadomość, próbując wyłączyć ten cichy głos, który udaje, że ma zawsze rację. Jak tylko zrozumiem pomysł, od razu zaczynam poszukiwania, a potem przez sześć miesięcy realizuję projekt, zmieniając moje wrażenia na dany temat w materię. Początkowo to są zwykłe ubrania, ale moim celem zawsze było dawanie duszy tym kawałkom materiału.

Dużo się teraz mówi o zrównoważonej i etycznej modzie, Twoim zdaniem to tylko przelotny trend czy rynek modowy naprawdę się zmienia?

Tak! Dziś dużo się mówi o modzie zrównoważonej ekologicznie: tak jak każda moda, aby stała się „modna”, musi mieć solidne fundamenty, prawdziwych pionierów i zwolenników, z konkretnymi wartościami i zasadami. Lubię uczyć się od tych, którzy naprawdę stawiają sobie za cel ochronę naszej planety, naszego ekosystemu wystawionego na próbę przez ogromne ego naszych konsumenckich społeczeństw, gotowych teraz zrobić wszystko, aby się rozwijać i wzbogacać. Moda, aby cieszyć się popularnością, opowiada i wyprzedza rzeczywistość, w której żyjemy. Obecnie, moim zdaniem, często po prostu płyniemy z prądem: moda zawsze będzie potrzebować nowych pomysłów i nowych tematów, aby przyciągnąć konsumentów. Tę trudną bitwę można wygrać tylko dzięki mądrym wyborom rządzących.

W filmach futurystycznych kobieta przedstawiana jest jako silna postać, wojowniczka, która nosi dwa typy ubrań: funkcjonalne i jednokolorowe, o typowo męskim kroju (kombinezony, garsonki, koszule) lub przesadnie ozdobne i barokowe, charakteryzujące się geometrycznymi formami i jaskrawymi kolorami. A Ty jak widzisz kobietę przyszłości?

W tym momencie wielkiej niepewności trudno mi sobie wyobrazić jakąkolwiek przyszłość. Może to my staniemy się bohaterami filmów futurystycznych. Być może seksualność będzie mniej związana z podziałem na płeć męską i żeńską. Już teraz, od paru miesięcy wydaje się, że nasze dotychczasowe życie przestało istnieć i to chyba jedyna możliwość, żeby w jakiś sposób się chronić. Może staniemy się cyborgami: robotami z blaszanym sercem.

Byłeś w Polsce, aby odebrać „Wyróżnienie w kategorii Moda” na Gali Nagród Gazzetta Italia, wtedy tez odbył się niezapomniany pokaz Twoich projektów. Czy udało Ci się zaobserwować tutejszą modę, jak ubierają się polskie kobiety?

Z wielką przyjemnością przyjechałem do Polski z okazji wręczenia nagrody Gazzetta Italia. Byłem w Warszawie kilka dni i potwierdzam, że widziałam piękne kobiety: oprócz tego, że wiedzą, jak podkreślić swoją kobiecość i delikatne rysy, by wzbudzać zazdrość i pożądanie niczym rasowe femme-fatale, są również gotowe wyjść na ulice, uzbrojone w siłę i odwagę, by bronić swoich praw. Byłbym dumny, gdybym mógł ubierać te kobiety..

Ten trudny czas z pewnością nadwyrężył też Twoją markę ubrań? Jak sobie radzisz w tej nowej rzeczywistości?

Okres pandemii niewątpliwie dotknął wielu, w tym mnie. Świat mody jest jednym z najbardziej dotkniętych sektorów, zwłaszcza we Włoszech, gdzie łańcuch dostaw jest niezwykle rozwinięty i obejmuje wielu rzemieślników i małych firm, które się załamały, gdy priorytety stały się inne. Moda narodziła się i rozprzestrzenia w nieustannie zmieniającym się społeczeństwie, a dziś proszą nas o życie w zamknięciu. Pierwszą falę pandemii przeżyłem bardzo źle; to był bardzo trudny miesiąc. Czułem się bezradny i ogarnął mnie strach, który wziął górę. Ta druga fala jest już inna, lepiej reaguję. Przede wszystkim unikam gonienia za wiadomościami, które wpływają negatywnie na samopoczucie.

A jaka, Twoim zdaniem, będzie moda po pandemii?

Po pandemii z pewnością wrócimy do konsumizmu i będziemy chcieli odzyskać te miesiące skradzionego życia. Być może krajom najbardziej dotkniętym, takim jak Włochy, trudniej będzie wrócić do normalności. Poza tym ta sytuacja z pewnością wpłynie pozytywnie na rozwój mody w krajach azjatyckich, które zdobyły już potrzebną wiedzę praktyczną, a teraz muszą ją jedynie udoskonalić i rozpowszechnić.

Production & Organisation: Mystyle-Events by Kasia Stefanów
Hair and make up: Iza Madrzejewska
Photo: Monika Mraczek
Models: Varja Lukashkina, Jasmin Ishak
Assistance: Iwona Leśniak

Kierunek Piemont!

0
Panorama Turynu z Monte dei Cappuccini

Gdy pomyślimy o typowych turystycznych kierunkach podróży do Włoch, najszybciej przyjdą nam do głowy miasta takie jak Wenecja, Florencja, Rzym lub Mediolan, a do szerzej znanych regionów zaliczymy pewnie Toskanię oraz Sycylie, zimą może i Trydent. Niestety niewiele osób jako cel swoich byłych lub przyszłych podróży podaje Piemont, a szkoda.

Historycznie region ten był zawsze bardziej związany z Francją, nawet jeśli to pod rządami piemonckiej dynastii Sabaudzkiej wszedł do Zjednoczonych Włoch i zanim ktokolwiek myślał o Rzymie, stał się ich pierwszą stolicą. Wpływy francuskie widać bardzo wyraźnie w architekturze Turynu oraz w dialekcie piemonckim. Mimo że niewiele osób wie, co było pierwszą stolicą Włoch, pozostałości po Dynastii Sabaudzkiej i randze regionu możemy zobaczyć na każdym meczu reprezentacji: błękitny, oficjalny kolor rodziny Dynastii Sabaudzkiej.

Sacra di San Michele

Turyn został założony przez Rzymian jako obóz poświęcony Oktawianowi Augustowi, jednak największy rozkwit widoczny jest od XVIII wieku i nie przypomina estetyką typowego włoskiego miasta. Chodź zachowała się tam dzielnica rzymska, to tylko ona przypomina nam, że jesteśmy we Włoszech a architektonicznie możemy porównać miasto do Wiednia albo Paryża. Dynastia Sabaudzka pozostawiła po sobie liczne pałace rozsiane po całym regionie. Pod samym Turynem w malutkich miejscowościach takich jak Racconigi, Stupinigi czy Venaria Reale czekają na nas ukryte pałacowe perełki z wielohektarowymi ogrodami.

By zwizualizować sobie w jakiś sposób styl oraz bogactwo rezydencji królewskich, możemy zwiedzić Pałac Królewski znajdujący się w samym centrum miasta. Dla dużej części turystów sam Pałac jest jedynie dodatkiem do głównej atrakcji znajdującej się w kompleksie. Większość z nich swoje pierwsze kroki skieruje najpierw do Duomo, w którym znajduje się słynny Całun Turyński. Przydatną informacją dla wielu może być fakt, że najprawdopodobniej nie uda im się obejrzeć Całunu w formie, w której zwykli go oglądać na zdjęciach, gdyż na co dzień jest przykryty specjalnym zabezpieczającym materiałem.

Przez wielu Turyn jest uważany za najbardziej mistyczne miasto w całych Włoszech i to nie tylko z powodu Całunu. Ze względu na liczne odniesienia do magii w architekturze, miasto to emanuje mistycyzmem. Już samo położenie na mapie ma wyznaczać jeden z trzech wierzchołków trójkąta czarnej magii (razem z San Francisco i Londynem). Według miejskich podań to właśnie w Turynie, przy kościele Gran Madre został ukryty Święty Graal.

Castello di Racconigi

Jako kolejne przepełnione duchowością miejsce musimy wymienić Mole Antonelliana: serce miasta widoczne z każdego zakątka. Początkowo budynek miał być synagogą, lecz z powodu trudności wynikających z finansowania budowy Mole nigdy nie stała się świątynią w klasycznym tego słowa znaczeniu. Miasto zapłaciło za dokończenie prac budowlanych, a w latach 1908-1938 otworzyło tam Muzeum Zjednoczenia Włoch. Obecnie, od 2000 roku, Mole mieści w sobie Narodowe Muzeum Kina, będąc tym samym świątynią sztuki filmowej. Każdego roku w Turynie odbywa się Festiwal Filmowy i Mole Antonelliana z centrum Turynu zmienia się w centrum światowego kina.

Pozostając w temacie muzeów należałoby również wspomnieć o Muzeum Egipskim, znajdującym się w Pałacu Guariniego, które, zaraz po kairskim, jest najważniejszym na świecie muzeum gromadzącym zbiory egipskie.

Jeśli od zwiedzania budynków wolicie podziwianie krajobrazów, to i tu Turyn was nie zawiedzie. Oprócz punktu widokowego na szczycie Narodowego Muzeum Filmu, w mieście znajdują się jeszcze dwa wspaniałe miejsca pozwalające cieszyć się panoramą miasta. Pierwsze z nich znajduje się w centrum miasta. Po przekroczeniu przecinającego miasto Padu możemy wejść na Wzgórze Kapucynów, na którym znajdziemy zabytkowy kościół oraz Muzeum Górskie. Alternatywa dla tego punktu obserwacyjnego znajduje się trochę dalej od centrum, ale oferuje też lepszy widok. Bazylika na wzgórzu Superga jest drugą najważniejszą budowlą w mieście. Jej architekt Filippo Juvarra zbudował również Pałac Królewski. Ponieważ budowla jest położona ok 660 metrów n.p.m. już samo dotarcie do niej stanowi swego rodzaju rozrywkę. Na wzgórze można dotrzeć zabytkową kolejką. W kryptach budowli z XVIII wieku znajdują się groby rodziny królewskiej. Historia Supergi jest nierozerwalnie związana ze światem włoskiego sportu. 4 maja 1949 roku w wypadku samolotowym na wzgórzu zginęła cała drużyna słynnego klubu piłkarskiego „Torino”. Niestety klubowi nie udało się odbudować rangi, jaką miał przed tragedią. Zaistniała sytuacja pozwoliła na wybicie się słynnej drużynie „Juventus”. Oba kluby istnieją do dziś i cały czas rywalizują ze sobą o miano najlepszego w Derbach.

Jeśli planujecie wyjechać, by pozwiedzać też region, a nie tylko jego stolicę, polecam wam wycieczkę do Sagra di San Michele. Jest to imponujące opactwo Benedyktynów, wznoszące się na górze Pirchiriano (900 metrów n.p.m.) nad doliną Susa. Budowla została  zapoczątkowana jeszcze przez rzymian, którzy założyli tam obóz wędrowny. Początki opactwa są owiane tajemnicą. Szacuje się, że założono je miej więcej w IX wieku, ale w ręce Benedyktynów dostało się później. Niektórzy skojarzą budowlę z filmem „Imię Róży”, gdyż to właśnie tu nakręcono zewnętrzne ujęcia klasztoru. Wycieczka do Sagra di San Michele może być alternatywą dla wcześniejszego miejskiego zwiedzania. Decydując się na piesze pokonanie góry mamy zapewniony porządny, rekreacyjny spacer.

Często zapominamy, że włoskie krajobrazy to nie tylko morze i plaża a przez to, że Piemont
nie ma bezpośredniego dostępu do morza, zapominamy i o nim. A to właśnie w tym regionie możemy rozpocząć sobotę rano od spaceru po Alpach, a wieczorem pić aperitif nad jeziorem. Znaczna część regionu wchodzi w skład Parku Narodowego Gran Paradiso, gdzie powierzchnie górskie to 710 metrów kwadratowych. Szczyt, od którego bierze swoją nazwę park „Gran Paradiso” wznosi się na 4000 metrów i jest jedyną górą o tej wysokości położoną całkowicie na powierzchni Włoch. Jeśli nie gustujecie w górskich wycieczkach i brakuje wam przechadzek nad wodą, wystarczy zmienić kierunek i odwiedzić jedno z jezior. Lago Maggiore należy do najbardziej znanych i największych jezior włoskich, ale w niczym nie ustępują mu mniej znane i mniej oblężone turystami jezioro Orta albo Sirio. Uważam, że relatywnie niewielka ilość turystów w regionie, w porównaniu do np. Toskanii, przemawia na korzyść Piemontu. Dzięki temu możemy cieszyć się widokami i atrakcjami, które na nas czekają bez niekończących się kolejek i tłumów.

Torino

Kuchnia Piemontu nie odzwierciedla ściśle śródziemnomorskich wzorców. Nie mając dostępu do morza tradycyjne dania nie opierają się na rybach czy skorupiakach. Oczywiście znajdziemy restauracje, które serwują fenomenalne dania rybne, ale będąc w danym miejscu zawsze dobrze odkryć to, co ma do zaoferowania i zostawić w spokoju pizzę i arancini. Piemont jest regionem rolniczym, uprawia się tu wiele gatunków warzyw oraz hoduje zwierzęta, dlatego tradycyjne regionalne dania opierają się właśnie na tym. Do klasycznych potraw warzywnych możemy zaliczyć peperonatę i „bagnà ‘nt l’oil”, a ze świetnych mięs vitello tonnato lub surową kiełbasę z Bra’. Ciekawym odkryciem mogą być kremy jak „bagna cauda” i „bagnet verd”, które sprawdzą się jako dodatek lub sos.

Nie możemy również zapomnieć, że Piemont to też wspaniałe wina. Zostawcie na chwilę Sycylię i Toskanię. Do Piemontu trzeba przyjechać dla samych winnic Langhe wpisanych na listę UNESCO. Enoturystyka ma się tu naprawdę wspaniale. Miasteczka takie jak Barolo czy Alba (od których nazwy wzięły znane wina: Barolo i Barbera d’Alba) mają naprawdę długą winiarską tradycję. To prawdziwa przyjemność wybrać się tam do restauracji by spróbować fenomenalnego włoskiego wina i dobranych do niego lokalnych dań.

Piemont to nieodkryty klejnot Włoch, który ma wiele do zaoferowania. Pośpieszcie się i skorzystajcie z tego zanim odkryją go inni.

foto: Kinga Jabłońska