Alessandro Matera
Szlak Orlich Gniazd jest szlakiem turystycznym o długości 164 km, który rozpoczyna się w Częstochowie, oddalonej od Warszawy o 200 km na zachód, a kończy w Krakowie, i przebiega przez dwa województwa: Śląskie i Małopolskie.
Szlak, który można przemierzyć na rowerze lub pieszo, wiedzie przez obszar uważany za kolebkę polskiej kultury, miejsce osiedlenia się pierwszych ludzi w tym regionie, o zapierającej dech w piersiach panoramie, pełne dawnych zamków, nieprzeniknionych lasów, jaskiń o ciekawych kształtach i średniowiecznych ruin. Historia, przyroda i folklor doskonale łączą się ze sobą w malowniczym krajobrazie, który rozciąga się przed turystami.
To właśnie od pozycji licznych zamków czy pozostałych po nich fascynujących ruin, znajdujących się na szczytach wzgórz i dających widok na całą okolicę, wzięła się nazwa szlaku „Orle Gniazda”, która w języku włoskim brzmi „Nidi d’Aquila”.
Historia tych twierdz rozpoczyna się tuż po roku tysięcznym, kiedy to Piastowie, pierwsza historyczna dynastia panująca w Polsce od ok. 960 do 1370 r., aby bronić własnych szlaków handlowych przed zewnętrznymi niebezpieczeństwami, zarządzili budowę kilku drewnianych konstrukcji, które służyły jako mury obronne.
Ostatnim królem z tej dynastii był Kazimierz III zwany „Wielkim”. Jest to jedyny władca Polski, któremu został nadany taki przydomek z racji na jego wielkie zasługi co do, których historycy nie mają wątpliwości. Faktycznie wyprowadził on Polskę z bardzo trudnych czasów, w których system gospodarczy był zrujnowany, a kraj znacznie się wyludnił i osłabił przez długi okres wojen. Pod jego rządami sytuacja znacznie się poprawiła, powierzchnia królestwa została podwojona, rozpoczął się okres dostatku i rozwoju, można było również dostrzec bardzo obiecujące perspektywy na przyszłość.
Przedsiębiorczości tego wielkiego króla zawdzięcza się, przeważnie, zastąpienie drewnianych murów miasta potężnymi kamiennymi fortyfikacjami, a także budowę imponujących zamków, z których pozostają dostojne świadectwa widoczne wzdłuż Szlaku Orlich Gniazd, niekiedy w postaci zachwycających ruin, które przywodzą na myśl echa odległej i tajemniczej epoki, a czasem zachowane w całości, przetrwały upływ wieków, lub też zostały mądrze zrekonstrułowane i przywrócone do czasów swego antycznego splendoru.
Takimi cudami można się zachwycać wzdłuż szlaku, od jego punktu początkowego tj. miasta Częstochowy, będącego znanym kierunkiem turystycznym, metą licznych pielgrzymek wiernych, którzy udają się każdego roku do Klasztoru na Jasnej Górze, aby paść na kolana w modlitwie przed słynnym obrazem „Czarnej Madonny” zachowanym w całości.
Od Częstochowy, na dalszej części szlaku, odwiedzający są zaskoczeni szczególną i niespotykaną formą zamku w Chęcinach pod Kielcami, który wówczas był nie do zdobycia, lub naturalną grotą głęboką na prawie sto metrów oraz ruinami średniowiecznego zamku. Są to miejsca o wielkim uroku, a każde z nich jest strzeżone w zachwycającym Rezerwacie Ostrężnik.
Natomiast ze względu na swoją majestatyczność i wielkość wyróżniają się pozostałości zamku w Ogrodzieńcu, który swoim ogromem dominuje na płaskowyżu Jury. Tutaj, każdego roku, turyści mogą uczestniczyć w niezwykłych przedstawieniach turniejów rycerskich, dzięki którym odżywa średniowieczna atmosfera, która przenikała te miejsca w czasach ich największej świetności.
Nie mniej fascynujący jest Zamek na Pieskowej Skale, dziś całkowicie odrestaurowany, usytuowany na wzgórzu w samym sercu Ojcowskiego Parku Narodowego. Jednak może najbardziej satysfakcjonującą jest wizyta ostatniego miejsca szlaku, tj. Krakowa: głównego centrum kulturalnego, artystycznego i uniwersyteckiego Polski, bogatego w zabytki, muzea i historyczne budowle. Jedna z legend opowiadających o początkach miasta mówi, że zostało ono założone przez legendarnego władcę Krakusa, który miał je wybudować nad pieczarą zamieszkałą przez smoka. To ostatni, ale nie według znaczenia, postój na długim na 164 km szlaku, zatopionym w naturze, pośród majestatycznych zamków i ruin, które przywołują dawne historie i obyczaje, odwołujących się do czasów z przed wielu wieków. Jest to podróż w przeszłość w celu odkrycia tajemniczych miejsc, niektórych nadal w użyciu, innych dawno zapomnianych, ale które jeszcze dziś, po upływie setek lat, wzbudzają ogromny podziw.
