Z wyspy Nuragów nad Wisłę – historia Stowarzyszenia Sardyńczyków Shardana

0
223

Jak mawiał Arystoteles człowiek jest zwierzęciem społecznym; z tego powodu w epoce skrajnej polaryzacji i gloryfikacji ego stowarzyszenia stawiają „my” przed „ja”, wspólny interes nad korzyść osobistą. Powodów, które mogą popchnąć do utworzenia wspólnoty jest nieskończenie wiele, wszystkie są oparte na szlachetnych wartościach, ponieważ jak twierdził Melvin Jones: „Nie możesz zajść zbyt daleko, dopóki nie zaczniesz robić czegoś dla innych”.

Celem Stowarzyszenia Shardana jest promocja kultury sardyńskiej i włoskiej w Polsce, a także pomoc emigrantom i ich rodzinom, dlatego to nie tylko punkt odniesienia dla społeczności Sardynii, ale miejsce spotkań otwarte dla wszystkich Włochów z Warszawy i z całej Polski. Na tych ważnych fundamentach można było rozpocząć wspólną podróż, która już zaowocowała ważnymi projektami i zbudowała solidne podstawy dla przyszłego postępu i rozwoju społecznego.

Wiosną 2018 roku, podczas spotkania przyjaciół, Alberto Defraia, przyszły prezes Stowarzyszenia, zaproponował trzem innym przyjaciołom: ekspertowi od tańca i tradycji Sardynii Magi Boscu, prawnikowi Luigi Lai i profesorowi Giovanniemu Peralcie utworzenie stowarzyszenia wolontaryjnego, które stało się później pierwszym i jedynym Stowarzyszeniem Sardyńczyków w Polsce. Do początkowej grupy dołączył później Armando Ruda, aktualnie Dyrektor Artystyczny Stowarzyszenia.

Wybierając logo, chcieliśmy oddać silną więź z Sardynią i Włochami, a jednocześnie podziękować Polsce, która przyjęła nas z otwartymi ramionami, dlatego stworzyliśmy logo, przedstawiające zarówno elementy regionalnej flagi Sardynii, jak i kolory flagi polskiej.

W ciągu niespełna trzech lat Stowarzyszenie szybko się rozrosło i obecnie ma w swoich szeregach ponad 230 członków w całej Polsce oraz grono 350 obserwujących. Ponadto, do klubu stale wstępuje wielu Polaków, którzy wytrwale uczestniczą w działalności Stowarzyszenia.

Wiadomo, że Polacy kochają włoską kulturę i styl życia, ale w ostatnich latach okazywali szczególne zainteresowanie Sardynią i jej kulturą. Potwierdzają to loty na wyspę. Sardynia, podobnie jak większość włoskich regionów, ma do zaoferowania ogromne dziedzictwo kulturowe i krajobrazowe, nie tylko jako wakacyjny raj, ale także jako miejsce wyjątkowych ceremonii ślubnych. Jest wielu ludzi, którzy przybyli na Sardynię z różnych zakątków świata, nie tylko na wakacje, ale żeby zamieszkać tu na stałe. Z pewnością fakt, że jest to jeden z pięciu obszarów geograficznych zwanych niebieską strefą, ze względu na największą długowieczność i największą liczbę stulatków na świecie, przyczynił się do wzrostu zainteresowania tym regionem i chęci zaspokojenia jednego z najbardziej pożądanych przez mieszkańców świata pragnień: poznania sekretu sardyńskiej długowieczności. Sekret, który można streścić w stylu i jakości życia, do których kluczami są: dobre odżywianie oparte na lokalnych produktach, aktywność fizyczna, zwłaszcza na świeżym powietrzu, kult rodziny, aktywność społeczna i dobre relacje z innymi. To także tradycje, które chcemy podtrzymywać w naszych rodzinach w Polsce.

Stowarzyszenie Shardana od 2018 roku, pomimo trudności wynikających z pandemii i dzięki owocnej współpracy z Włoskimi Instytutami Kultury w Warszawie i w Krakowie, kontynuuje organizowanie wydarzeń: koncertów, wystaw, kursów językowych oraz różnego rodzaju spotkań towarzyskich.

Wśród najważniejszych wydarzeń warto wymienić:

  • pod koniec 2019 roku, w samym środku pandemii, zorganizowaliśmy i uczestniczyliśmy w kilku wydarzeniach internetowych, w tym w imprezie „Pani Carasau e Pane di Segale” wspólnie z Fundacją Kontatto we Wrocławiu, która opowiadała o tańcu i tradycjach ludowych na Sardynii, pieśni tradycyjnej i „canto a tenore” oraz o cywilizacji nuragijskiej i brązu. Dodatkiem do całości było przygotowanie na żywo chleba carasau na Sardynii i żytniego w Polsce. Następnie wspólnie ze stowarzyszeniem Polaków na Sardynii „L’aquila Bianca” spotkaliśmy się on-line, aby porozmawiać o tradycjach kulturalnych, kulinarnych i muzycznych okresu Bożego Narodzenia. Na otwarcie imprezy życzenia świąteczne przesłali: ambasador Włoch w Polsce Aldo Amati oraz konsul RP w Rzymie Agata Ibek-Wojtasik.
  • Każdego lata w czerwcu, w Warszawie organizujemy najważniejsze wydarzenie Stowarzyszenia: „Święto Sardynii”. Impreza organizowana jest w formie włosko-polskiego pikniku, podczas którego każdy może skosztować pysznych sardyńskich produktów, takich jak typowe sery pecorino, kiełbaski i wina; oraz dań sardyńskich, takich jak malloreddus alla Campidanese czy fregola z warzywami i pieczoną kiełbasą. Wszystko przygotowywane przez wolontariuszy Stowarzyszenia. W tym roku, również dzięki współpracy z Comites Poland, której Alberto Defraia jest skarbnikiem od grudnia 2021 r., w wydarzeniu wzięło udział ponad 120 osób z różnych miast Polski. Sam ambasador Aldo Amati, obecny na imprezie, był zaskoczony organizacją i wspaniałym wynikiem współpracy.
  • Następnie uczestniczyliśmy w transmisjach TeleSardegna „Senza Confini” poświęconych tematyce sardyńskiej emigracji. Stowarzyszenie koordynowało wydarzenie, organizując wywiady z kilkoma Sardyńczykami z Krakowa, jak i z Warszawy, którzy opowiadali o swoich doświadczeniach w Polsce i relacjach z Sardynią.
  • Dzięki imprezie „Jak zakładać strój sardyński” przybliżyliśmy kulturę sardyńską w warszawskich przedszkolach. Wiceprezes Magi Boscu w drogocennym stroju południowosardyńskim wraz ze skarbnikiem Giovannim Peraltą pokazali dzieciom rytuał ubierania tego stroju i nauczyli obecnych typowego sardyńskiego tańca.
  • W 2021 roku, sprowadzając po raz pierwszy do Polski „Tenores di Neoneli” i Orlando Maxię, stworzyliśmy największe i najważniejsze wydarzenie roku, także dzięki pomocy dwóch Włoskich Instytutów Kultury w Polsce, organizując dwa koncerty w dwóch najważniejszych miastach Polski: Warszawie i Krakowie. Celem wydarzenia było rozpowszechnienie i promocja w Polsce typowego dla Sardynii śpiewu „canto a tenore”, który ze względu na swoją wyjątkowość został w 2005 roku wpisany przez UNESCO na listę ustnego i niematerialnego dziedzictwa ludzkości. „Canto a tenore” to śpiew przodków datowany na II tysiąclecie p.n.e., który rozwinął się w kulturze pasterskiej Sardynii, jest formą śpiewu polifonicznego wykonywanego przez grupę czterech mężczyzn przy użyciu czterech różnych głosów reprezentujących głosy zwierząt: Mesa oghe (oddgłos jagnięcia), Contra (owca), Bassu (cielę) i Sa oghe (pasterz). Charakteryzuje się głęboką i gardłową barwą bassu oraz kontrapunktami i wykonywany jest na stojąco, przez śpiewaków tworzących krąg. Soliści śpiewają prozę lub poezję, która może również należeć do współczesnych kulturowych form wyrazu, podczas gdy pozostałe głosy tworzą chór akompaniujący. Koncerty były również okazją do zapoznania publiczności z życiem i twórczością Emilio Lussu.
    W najbliższych miesiącach planowane są nowe ciekawe projekty, wszystkie informacje znajdziecie na naszej stronie na facebooku: http://www.fb.com/@ShardanaPL

    Ponieważ Shardana jest stowarzyszeniem wolontaryjnym non-profit, każdy członek angażuje się w jego działalności wedle własnego uznania i możliwości, oznacza to, że każdy może znaleźć własną przestrzeń do wyrażania siebie w ramach wspólnoty. Stowarzyszenie potrzebuje wolontariuszy, aby się rozwijać, więc jeśli podzielasz wartości naszej społeczności, możesz skontaktować się z nami, pisząc wiadomość na adres: shardana.polska@gmail.com

    Wracając do tytułu artykułu: cywilizacja nuragijska, nazywana „ludem morza”, znana była również faraonom starożytnego Egiptu. Według niektórych autorów, kiedy klasycy pisali o niedostępności słupów Heraklesa, w rzeczywistości mówili o Sardynii i starożytnej cywilizacji morskiej, zwanej „Shardana”.

    Tłumaczenie pl: Maya M. Lancewicz
    Foto grupowe: Magdalena Drobnik